Kunst & Cultuur

Het Metropole Orkest begeleidde in de jaren 50, 60 én 70 bijna elk denkbaar programma. Songfestivals, musicals, radioprogramma’s... overal hoorde je 'world’s leading pop & jazz orchestra'. En dirigent Dolf van der Linden was een beroemdheid. Nu kent bijna niemand hem meer. Hoe komt dat?

Presentator Carine Lacor duikt samen met Dolf-biograaf Bas Tukker in het leven van de dirigent in de podcast Dolf van der Linden en zijn Metropole Orkest. Een muzikale tijdreis die begint bij een jonge Dolf, die droomt van een eigen orkest.

Een gigantische Marokkaanse bruiloft op een dakterras in Groningen, een absurdistische cabaret scene in een bos of een bushokje als podium voor een waanzinnige monoloog.

In Waarom gaan we niet vaker? wordt theater verplaatst naar een verrassende locatie in de echte wereld... Peter Pannekoek laat zien wat voor moois er in de theaters gebeurt op een manier die bij hem past; snel, grappig, verrassend en scherp.

Annefleur en Vera loodsen je door het landschap van lhbt+ media-aanbod heen in De Lesbische Liga podcast! Samen met jou bespreken ze de series die nu opvallen, bijzondere queer vrouwen en maken de balans op: wat is waar van wat wordt vertoond en wat zit er harder naast dan hetero’s die vragen "wie het mannetje’ in de relatie is”.

Zoek mee naar de beste zanggroep van Nederland in Zing!. Welke groep stijgt met hulp van mentoren Tania Kross, Glen Faria en Roel van Velzen boven zichzelf uit? 36 zanggroepen willen niets anders dan met hun mentor aan de slag gaan om die titel ‘beste zanggroep van Nederland 2023’ te winnen.

Simone Kleinsma bespreekt met muzikanten de allermooiste kleinkunst liedjes van Nederland. Zo ontstaat er een intiem gesprek met de gasten, over nummers die we niet mogen vergeten. De persoonlijke favorieten worden ook ten gehore gebracht.

Te gast in het nieuwe seizoen Klassiekers met Kleinsma zijn: Loes Luca, Veldhuis & Kemper, Ruth Jacott, Jon van Eerd, Gordon en Tineke Schouten.

In de nieuwe crimeserie Anoniem neemt de gemiddelde vader en geschiedenisdocent Jurre het heft in eigen handen. Hij besluit niet langer willoos onderdeel uit te maken van de geschiedenis, maar zélf geschiedenis schrijven. Jurre wordt een held. Een superheld, inclusief met kostuum.

Terwijl Jurre knullig worstelt met zijn eigen mannelijkheid, wordt de wereld van de drugscriminelen hard en rauw in beeld gebracht. Dat contrast werkt goed en laat zien hoe grijs het gebied is tussen 'goed' en 'kwaad'.

Aflevering uit 2018 van de TV Show, met meerdere interviews met Tina Turner.

Over haar muzikale carrière, over haar huizen en leven in Zurich. En over het moment dat musicalproducent Joop van den Ende voor haar deur stond met de vraag: mogen we een musical maken over jouw leven? Hoe zwichtte ze na aanvankelijk grote tegenzin? En hoe werd de première ontvangen in Londen?

Bekijk hier hoe Tina Turner aan Joop van den Ende een Oeuvre Award uitreikt tijdens het Musical Awards gala in 2016.

Harrie Jekkers vertelt in Achter de duinen middels liedjes en conferences over zijn Haagse jeugd. Over zijn Hagenese vader die hield van ADO, klaverjassen, bier. En over zijn Haagse moeder die meer Hagenaer was dan Hagenees, die haar zoon de liefde bijbracht voor de iets meer hoogstaande dingen van het leven.

Nick, Simon en Kees verdiepen zich in het leven van hun muzikale helden: The Beatles. Ze reizen af naar Engeland om het verhaal van John Lennon, Paul McCartney, George Harrison en Ringo Starr te ontdekken en vast te leggen. Wat maakt het dat deze artiesten zo'n onuitwisbare indruk hebben achtergelaten? Je ziet het in Nick, Simon & Kees: The Beatles.

Het verhaal van The Passion gaat door met The Passion Hemelvaart. Jezus vraagt de discipelen om zijn werk voort te zetten: het is het ultieme verhaal over vertrouwen. Voor het eerst krijgt het verhaal van stadhouder Pontius Pilatus en zijn vrouw Claudia een vervolg in deze editie. Dit keer vormen de Friese steden Sneek en Bolsward het toneel.

Musicalliefhebbers kunnen het Musical Awards Gala niet missen. Naast het uitreiken van de prestigieuze awards wordt er getrakteerd op spetterende scenes uit onder andere Disney's AIDA, Les Misérables en kan er meegezongen worden met de klassiekers Mamma Mia! en Grease.

Het verhaal van The Passion gaat verder met The Passion Hemelvaart. Maar hoe zat het ook alweer? Wat vieren we met Hemelvaart precies? Het is tijd voor een snelle opfriscursus.

In de medische dramaserie Dag & nacht zorgen zware werkomstandigheden en een personeelstekort voor stress en problemen in het ziekenhuis waar klinisch verloskundige Ella (gespeeld door Kim van Kooten) hoofd is van de afdeling verloskunde. Daarmee is dit niet alleen een mooie dramaserie, maar ook een eerbetoon aan hardwerkend zorgpersoneel.

Als je genoten hebt van series als Grey's Anatomy, dan is deze nieuwe serie echt iets voor jou!

Ieder jaar sluit Bevrijdingsdag feestelijk af met het 5 mei-concert op de Amstel in Amsterdam, in aanwezigheid van de koning en koningin. Luister en kijk naar optredens van o.a. Soy Kroon, Tabitha, Alain Clark, Trijntje Oosterhuis en Jenny Arean! En traditiegetrouw eindigt het concert met het lied 'We’ll Meet Again'.

Het zijn maestro's voor de massa, de grote neoklassieke componisten als Ludovico Einaudi en de Nederlandse Joep Beving. Miljoenen mensen luisteren naar hun muziek, maar wat is het geheim van hun succes? Zijn het de playlists als 'Peaceful Piano', voor publiek dat doorgaans niet in concertzalen te vinden is? Is het de muziek zelf? De online marketingmachine? Of de videoclips waarbij de composities worden voorzien van romantische beelden?

Deze docu van Het Uur van de Wolf portretteert een aantal succesvolle componisten uit dit genre. Ze nemen je mee in hun creatieve proces en naar optredens. Ze vertellen over hun inspiratiebronnen en geven een inkijk in hun dagelijks leven.

Ik heb afgelopen week genoten van de gloednieuwe podcast De muze is moe over muzes, de vrouwen achter de personen op wereldberoemde kunstwerken.

Meskina gaat over een vrouw van rond de dertig die het gevoel heeft dat ze faalt in de liefde en in haar werk. Dan besluit ze het heft in eigen handen te nemen, opnieuw te gaan daten en een carrièremove te maken.

De film, geregiseerd door theaterregisseur en artistiek directeur van Theater Oostpool Daria Bukvić, volgt dus een bekende formule uit romantische komedies, maar dankzij de kleurrijke cast, met onder meer charmante rollen van Maryam Hassouni en Soundos El Ahmadi, en een sterk emancipatoir verhaal met een verrassend einde, weet Meskina te ontsnappen aan vele clichés van de romcom.

Fight the Power - How Hip Hop changed the Worldis een vierdelige documentaire over de geschiedenis van de hiphop, geproduceerd door Chuck D van Public Enemy. Het is een chronologisch verhaal, dat in de jaren zeventig begint bij de block parties in The Bronx, waar dj’s de breaks van discoplaten eindeloos loopen en de graffitikunstenaars de metro’s van de stad volkalken.

In de serie zie je duidelijk de parallellen tussen wat er in de wijken gebeurt, wat er in het Witte Huis besloten wordt en wat er in de studio wordt vastgelegd. Kunst als middelpunt van de maatschappij.

Voor de liefhebbers: op NPO Start kijk je - ook buiten de kerstperiode - alle delen van de geromantiseerde filmtrilogie over het leven van keizerin Elisabeth (Sissi) van Oostenrijk-Hongarije!

De Sissi films zijn de meest herhaalde films op de televisie ooit. Niet alleen vanwege het zoete, romantische beeld van de geschiedenis maar ook omdat ze een stempel hebben gedrukt op een cinematografisch tijdperk. In 1956 werd Sissi razendsnel een van de meest geliefde film personages van het Europese publiek. Vooral dankzij de jonge actrice Romy Schneider, die de rol van Sissi met gratie, stralende schoonheid en tederheid invulde.

Anita Ekberg ken je misschien van haar iconische rol in Fellini's film 'La dolce vita'. Ze speelde daarin de blondine in de zwarte strapless avondjurk, die op een nacht spontaan in de Trevifontein in Rome stap

Ekberg belichaamde in de jaren 60 de ultieme filmdiva. Regisseur Antongiulio Panizzi verkent in deze docu van Close up aan de hand van Ekbergs levensverhaal ideeën over vrouwelijkheid, roem en media exposure.

Na drie jaar is het weer tijd voor De Ramadan Conference, de enige conference die geheel in het teken staat van de heilige maand voor moslims. Dit jaar staan maar liefst vier cabaretiers op de planken. Creatief brein en initiatiefnemer van de conference, Anuar, wordt dit jaar vergezeld door niemand minder dan Jörgen Raymann, Fuad Hassen en Mouna Laroussi.

Waar normaal de maestro de trap afdaalt, kwam tijdens Koningsnacht popkoningin Froukje naar beneden in Het Concertgebouw in Amsterdam. Samen met haar band, de strijkers en blazers van klassiek 'rebellencollectief' Pynarello en de zangers van NKK NXT, de talenten van het Nederlands Kamerkoor.

Froukje zingt tijdens dit Koningsnachtconcert een aantal van haart hits, waaronder een akoestische versie van Een Teken samen met haar vader. Ook hoor je samen met S10 Nooit Meer Spijt en Zonder Gezicht.

In het werk van Edward Hopper zie je een bijzonder perspectief op het moderne, Amerikaanse leven. De schilderijen zijn mateloos populair en te herkennen uit duizenden. In deze Close Up docu leer je meer over Hopper.

Met zijn nieuwe album Be Bop A Lula onder de oksel schuift Spinvis aan bij Een Uur Cultuur om je van alles te tippen. Een boek, een podcast, een theater- en een dansvoorstelling, een tentoonstelling, een film, een festival, een seriem en natuurlijk muziek!

Wat gebeurt er als je een chaoot, een perfectionist en een ‘incapabele manager’ een muziekstudio laat runnen?Daan, Tobias en Stijn gaan de uitdaging aan om samen met een artiest een nieuw lied en bijbehorende videoclip te creëren. In De platenzaak wordt duidelijke dat muziek in staat is mensen met elkaar te verbinden, zowel tussen verschillende generaties als culturen.

De kunstgeschiedenis kan niet zonder haar: de muze. Maar wie zijn toch die vrouwen die schuilgaan achter de inspiratiebronnen van kunstenaars? Het is tijd om met andere ogen naar de muze te kijken en op zoek te gaan naar de vrouw achter de persoon op het kunstwerk.

Na wederom een succesvolle reeks tijdens de Boekenweek keert Özcan Akyol terug met Eus’ Boekenclub. Hét programma waarin de liefde voor het lezen en alles eromheen wordt gevierd. Vanuit het Burgerweeshuis in Deventer ontdekt Eus samen met schrijvers, dichters, boekenverzamelaars en politici de kracht van verhalen vertellen. Ook is er ruimte voor nu (nog) onbekende schrijvers.

Liever de podcast-versie luisteren? Dat kan hier!

Ze werd ‘de vrouwelijke Van Gogh’ genoemd: de Haagse schilder en tekenaar Suze Robertson. Presentator Lucas De Man legt vertelt je in Man en Kunst hoe Robertson als eerste vrouw toegang krijgt tot lessen naaktmodel schilderen en hoe virtuoos ze dit in de praktijk brengt, met haar typerende dikke penseelstreken.

In 9 minuten kom je alles te weten over Suze Robertson! Of over het werk en leven van kunstenaars Giuseppe Penone, Ai WeiWei, Nola Hatterman of het echtpaar Claes Oldenburg en Coosje van Bruggen!

Aan de vooravond van de uitbreng van het rapport over misbruik in de danswereld, kijk je naar de driedelige documentaireserie Dansen voor je leven. Hierin brengt regisseur Heleen Minderaa (semi)professionele dansers in beeld die slachtoffer zijn geworden van ernstig grensoverschrijdend gedrag in de danssector. Het is een rauw inkijkje in de zeer gesloten danswereld, het verwerkingsproces van grensoverschrijdend gedrag en het gevecht voor gerechtigheid.

De muziek van Hans Zimmer ken je gegarandeerd. Bijvoorbeeld van blockbusters als Pirates of the Caribbean en The Lion King, maar ook voor de natuurdocumentaires van David Attenborough.

Als jongen improviseert Zimmer graag achter de piano, en ook nu slaagt hij er steeds in de filmmuziek te vernieuwen. In deze docu van Het Uur van de Wolfzie je hoe hij in zijn muziek elke keer weer de emoties weet op te roepen.

In Eindhoven hoorde ik in het Avondconcertdeze week "rebellencollectief" Pynarello en a capella-ensemble Kobra in een waanzinnig muzikaal alternatief in de passietijd.

In het concert staat het perspectief van de vrouw centraal. Je hoort muziek rondom moeder Maria, divers werk van vrouwelijke componisten, een eigentijdse invulling van een eeuwenoude traditie met onder andere Bulgaarse volksmuziek, een Sloveens psalm en muziek van de Amerikaanse Caroline Shaw.

Schrijver en columnist Stephan Sanders geloofde een lange tijd niet meer. Weliswaar katholiek opgevoed, wilde hij eenmaal volwassen, niets meer met de kerk te maken hebben. Na veertig jaar keerde hij weer terug naar het katholieke geloof van zijn jeugd. In Pasen in Rome bezoekt Stephan Sanders samen met Wilfred Kemp voor het eerst in zijn leven het Vaticaan en de Sint Pieter.

De Matthäus-Passion is in Nederland ongekend populair. De meeste uitvoeringen rond Pasen zijn in kerken, die worden afgehuurd door koren en oratoriumverenigingen. Dezelfde kerken die bij religieuze vieringen massaal leegstromen. Deze populariteit gaat dus dwars tegen een maatschappelijke trend in. Wat maakt dit stuk van Bach dan zo bijzonder?

Ons volkslied zit vol verrassingen en geheimen. Taal- en muziektechnisch, maar ook qua afkomst. In de 19e eeuw werd het lied zelfs verboden. En had Nederland eerst niet een heel ander volkslied? Klassieke Mysteries ontrafelt de ontstaansgeschiedenis. Wie schreef het 'Wilhelmus' nou eigenlijk écht? Duik in het oranje mysterie!

The Passion is een muzikale paasvertelling over het lijden, sterven en de opstanding van Jezus met een universele boodschap van geloof, hoop en liefde voor iedereen. Hier vind je artikelen en video's over de cast, achter-de-schermen en meer.

Nederlandse musea worstelen al langer met collecties met een koloniaal verleden. Ondanks bereidheid tot teruggave van roofkunst, gebeurt het in de praktijk zelden. Wat staat teruggave van op dubieuze wijze verkregen objecten in de weg? Welke verantwoordelijkheden hebben wij daarin? En hoe moeten wij omgaan met onze koloniale geschiedenis? Deze vragen komen aan bod in De Publieke Tribune.

Wil jij dit jaar de live-uitzending van The Passion op 6 april 2023 op een heel bijzondere manier meemaken? Meld je dan aan voor de processie en wie weet loop jij dan mee achter het bekende verlichte The Passion kruis in Harlingen!

De jurk en het Scheepswrak is het verhaal van een unieke archeologische vondst voor de kust van Texel. Vanaf het moment dat de jurk illegaal is opgedoken uit de Waddenzee, heeft het wereldwijd voor veel opwinding gezorgd. Duik in het verhaal met de documentaireserie, de detective-achtige podcast over de eigenaresse van de jurk en een interactieve website waar je met een online duikervaring zelf het wrak kunt bezoeken.

'Als ik mij de rest van mijn leven alleen nog maar met de Matthäus Passion zou moeten bezighouden, zou ik dat zo doen', zegt Reinbert de Leeuw (destijds 78). De pianist, componist en dirigent heeft zijn leven gewijd aan de moderne klassieke muziek. Nu, aangekomen in de kromming van zijn levensboog, draait hij zich om en strekt hij zijn armen uit naar de eeuwenoude barokmuziek van Johann Sebastian Bach, naar de Matthäus Passion.

Met tranen in mijn ogen keek ik deze docu, waarin je De Leeuw volgt vanaf de eerste repetitiedagen tot een uitvoering van de Matthäus Passion. Een docu over bezieling van die musici, en de ontroering en de onstuitbare bevlogenheid van Reinbert de Leeuw.

In de nieuwe dramaserieArcadiaga je naar een samenleving waarin alleen plaats is voor mensen met een hoge burgerscore, berekend door een algoritme: hoe beter je je gedraagt, hoe hoger de score.

Het is niet zonder risico om in een serie een wereld te schetsen die nauwelijks lijkt op de onze. Een wereld waarin de natuur bijvoorbeeld verdrongen is door beton en waar andere wetten en omgangsvormen heersen. Ben je als kijker bereid daarin mee te gaan? En kan je wel met de personages meevoelen? Oordeel zelf!

Hoewel het grootste deel van de tekst van de Matthäus-Passion bijna 2000 jaar oud is, is de boodschap nog steeds actueel. Het stuk vertelt het lijdensverhaal van Jezus, de gebeurtenissen vanaf het Laatste Avondmaal totdat hij sterft aan het kruis en ten grave wordt gedragen. Bach geeft Jezus vooral weer als een mens die verschrikking na verschrikking meemaakt: marteling, verraad door zijn dierbaren en een eenzame dood. Alle intense emoties en dilemma’s die daarbij komen kijken, hoor je direct terug in de muziek.

De Nederlandse Bachvereniging voert de al Matthäus-Passion al sinds 1922 uit. Ook na honderd jaar blijft hun uitvoering een meesterwerk. Bij het Avondconcert luister je de hele uitvoering terug.

In Portretten van Krabbé gaat kunstenaar Jasper Krabbé een weekend lang op stap met tv-maker, acteur en wereldreiziger Tom Waes, actrice en schrijfster Joy Delima,schrijfster en actriceKim van Kootenen muzikant en bandleider Ernst Jansz (Doe Maar). Aan het eind van het weekend schildert Jasper een portret dat niet alleen een weergave van het uiterlijk is, maar juist ook van iemands binnenwereld.

In de online serieOp weg naar The Passionneemt KRO-NCRV je mee tijdens alle voorbereidingen voor het grote live-evenement op donderdag 6 april. De acteurs en crew nemen je mee naar plekken die je normaal niet ziet. Iedere aflevering spreken we met een van de castleden over het personage dat ze gaan vertolken en onthullen we iedere week een nieuw nummer uit The Passion 2023 of The Passion Hemelvaart.

Ze zijn inmiddels onlosmakelijk met elkaar verbonden: De Nationale Museumweek en het tv-programma Man en Kunst. Presentator Lucas De Man vertelt het bijzondere verhaal achter vijf kunstwerken uit de vaste collectie van Nederlandse musea. Dit keer komt het werk van kunstenaars Giuseppe Penone, Suze Robertson, Ai WeiWei, Nola Hatterman en het echtpaar Claes Oldenburg en Coosje van Bruggen aan bod.

Welke tentoonstellingen kun je momenteel eigenlijk bezoeken? In het programma Nu te Zien! struinen museumdirecteuren verschillende musea af. Daar vertellen ze wat ze bijzonder vinden aan de tentoonstelling, en bij welke kunstwerken je echt even stil zou kunnen staan.

Maanden was het Rembrandthuis dicht vanwege een verbouwing. Nu is er meer ruimte en het leven van Rembrandt is nog persoonlijker geworden, vertelt directeur Milou Halbesma bij De Ochtend. Niet alleen de verhalen van Rembrandt worden verteld, maar ook de verhalen van de mensen rond de schilder, zoals Saskia Uylenburgh, Geertje Dircx, zijn zoon Titus en de buurtbewoners uit de Breestraat. "Die krijgen ook allemaal een stem."

De lente is begonnen! Een mooie tijd om eropuit te gaan voor een museumbezoek. Nu te zien! tipt zes tentoonstellingen die in april openen. Zo vind je in het Kröller-Müller Museum een tentoonstelling over het futurisme & Europa, met werken van onder andere Gerrit Rietveld en Pablo Picasso.

Kunststof stond op de dag van overlijden stil bij de nalatenschap van een man die uitgroeide tot het moreel compas van een hele generatie: Wim de Bie. Met als gasten Freek de Jonge, Jean-Pierre Geelen, Ronald Snijders en Arjen van der Grijn.

Meer dan twintig jaar had de vader van de eigenaar een stilleven met bloemen in vaas in zijn bezit. Hij dacht dat het een echte Sluijters is. Nu hij overleden is, vertelt expert Pieter Jorissen in Tussen kunst en kitsch of dat ook echt zo is.

eertig jaar geleden brengt Marvin Gaye ijn allerlaatste album Midnight Love uit, met daarop de grote hit Sexual Healing. De legendarische zanger heeft niet lang van zijn comeback kunnen genieten, omdat hij op 1 april 1984 dood wordt geschoten door zijn vader. Eén dag voor zijn vijfenveertigste verjaardag.

Wat gebeurt er binnen de muren van Marvins ouderlijk huis in Los Angeles, tot het moment waarop zijn streng-religieuze vader een revolver op hem richtte? In de podcast-serie De Laatste Dagen Van… Marvin Gaye duik je in het turbulente leven en de gewelddadige dood van de zanger

In de podcast Tekstuele Voorlichting is Wende Snijders te gast om te praten over haar nieuwste nummer. 'Een protestlied is een ultieme vorm van een liefdeslied’, stelt Wende. En vervolgens: ‘Waarom leer ik niet van m’n eigen geschiedenis?’

De zangeres schrijft het liedje Dit Is Alles als een grote aanklacht tegen... ja, tegen wat eigenlijk? In de podcast duikt ze in haar songtekst en komt ze via vastgeroeste patronen uit bij haar eigen verantwoordelijkheid om verandering tot stand te brenge

In CAST, een satirische comedy-serie van Niek Barendsen en Ilse Warringa, staan de oudere en jongere generatie lijnrecht tegenover elkaar wat betreft casting, gender, #MeToo, inclusiviteit en commercie. Toch moeten ze met elkaar verder. Zullen deze karakters met hun sterke opvattingen elkaar ondanks alles weten te vinden.

Er zijn zo’n 40 miljoen pianostudenten in China, en maar 30 kunnen er jaarlijks een plek bemachtigen aan het Shanghai Conservatorium, de meest prestigieuze muziekschool van het land met tal van gerenommeerde leraren.

Deze docu van Het Uur van de Wolf volgt de Ierse regisseur Gary Lennon de jonge pianostudenten Zi Yingying (13), Zhou Yu'ang (18) en Xia Zidi (8) op hun weg naar wereldfaam

Parasite is een zwarte komedie over armoede in Zuid-Korea. We volgen een arm gezin, waarvan de leden zich een voor een hechten aan een rijk gezin in Seoul. De eigenzinnige en onvoorspelbare film begint grappig, wordt almaar donkerder, en werkt toe naar een explosief einde. Regisseur Bong (The Host, Okja) mixt een heleboel genres (drama, slapstick, satire, horror), maar slaagt er moeiteloos in daar een soepel geheel van te maken.

Michelle Elie, Casey Spooner en Violet Chachki zijn drie van de belangrijkste influencers van de internationale modewereld. De kleurrijke en glamoureuze verschijningen zitten front row bij de top-modeshows en hebben eindeloos veel volgers op Instagram.

De manier waarop ze zich presenteren mag oprecht performance art genoemd worden. Maar achter de schermen blijkt het moeilijk om van dit vak rond te kunnen komen.

Meer weten over deze fashion influencers? Kijk deze nieuwe docu van Close Up!

Khadija (Kat) droomt van een carrière als topmodel. Als ze bij een modellenwedstrijd wordt afgewezen wegens het dragen van een hijab, ontketent er een revolutie in haarzelf. Ze laat haar stem horen in de media en wordt als activist nu wél opgepikt. Plotseling krijgt ze toch de kans om haar allergrootste droom uit te laten komen, maar voor een wel hele hoge prijs… Is dat het allemaal waard?

Kijk de nieuwe serie Katwalk laat zien welke mogelijke problemen er op de loer liggen als je als biculturele vrouw je droom achterna wil gaan. Het is een verfrissende serie over een moslima met hoofddoek, verteld met een gezonde dosis drama én humor.

Op een verloederde boerderij vechten dieren zich vrij van hun heerszuchtige boer, maar al snel moeten zij hun schouders buigen naar het juk van een nieuwe heerser uit eigen gelederen.

Dit is het verhaal van Animal Farm, George Orwells tijdloze boek over een mislukte bevrijdingsstrijd. De Nationale Opera bracht het verhaal op de planken. Een waanzinnig succes op het Opera Forward Festival eerder deze maand. De hele opera in drie akten, negen scenes en een epiloog, luister je in de podcast In de schaduw van de opera.

Ooit gehoord van Joseph Bologne, de ‘zwarte Mozart’? Of van Mary Seacole, de ‘andere Nightingale’? En wie kent de vooruitstrevende beeldhouwer Edmonia Lewis of de joods-Surinaamse kunstschilder Josef Nassy die verbluffende werken maakte tijdens gevangenschap in nazi-Duitsland?

In de gloednieuwe serie Nieuwe blik terug leer je kleurrijk figuren kennen die in hun eigen tijd furore maakten, maar al snel daarna werden vergeten. De serie is bedacht en wordt gepresenteerd door Orville Breeveld, die hiermee belangrijke historische personen aan de vergetelheid wil ontrukken.

Bij Het Uur van de Wolf zag ik een intrigerende docu waarin jonge Oekraïense dansers vertellen over hun haastige vlucht naar Nederland en hun nieuwe leven als vluchteling.

Het voormalig conservatorium in Den Haag is voor hen een schuilplaats waar ze hun leven bij elkaar rapen en toevlucht vinden in hun vak: de dans. De vorming van een nieuw balletgezelschap, The United Ukranian Ballet, is een belangrijk houvast om hun leven terug te winnen. Ze vinden troost bij elkaar en er ontstaan hechte vriendschappen. Daarnaast is er de grote liefde voor ballet, voor de dansers dé manier om zich uit te drukken.

Heb je het Nederlandse songfestivalnummer voor dit jaar al gehoord? In de mini-documentaire This is Burning Daylight zie je hoe het nummer ontstaat en waar Burning Daylight over gaat.

In Volle Zalen worden artiesten en kunstenaars op een eigenzinnige manier belicht. Hoe gaat het met zanger Dotan, die middelpunt was van een mediastorm over eigen nepaccounts? Wat heeft de 40 jaar bestaande carrière van Karin Bloemen haar gebracht? En hoe veranderde een auto-ongeluk Stef Bos zijn kijk op het leven?

Ken je Elly Ameling? Grote kans van niet, maar ze is één van de grootste Nederlandse naoorlogse artiesten.

Iedereen in ons land had in die jaren een plaat van de ‘grande dame’ van het klassieke lied in de kast staan. Ze vertolkte het optimisme van de wederopbouw. Onlangs werd de wereldster 90, maar haar dag staat nog steeds in het teken van muziek, en ze heeft nog een duidelijke mening en ijzersterk karakter. Dat zie je in Podium Klassiek.

In de podcast Makkinga Moves neemt Andrew Makkinga je mee naar festivals en concerten. Op zoek naar ontmoetingen en verhalen achter de livemuziek. Hij spreekt grote artiesten op festivals als North Sea Jazz, en gaat op zoek naar nieuwe talenten die de kleinere festivals veroveren.

In de #metoo-film De Zitting van regisseur Saskia Diesing (die eerder het prachtige Nena maakte) wordt de populaire premierskandidaat Fabian Ploch (gespeeld door Jacob Derwig) vlak voor de verkiezingen van seksueel misbruik beschuldigd door thrillerschrijfster Amanda Richter (Kim van Kooten). Zij beweert dat Ploch haar 25 jaar geleden verkrachtte tijdens een studentenfeest.

Wat is er precies gebeurd? Waarom komt ze nu pas met het verhaal naar buiten? En wie spreekt de waarheid?

Hallelujah! Op NPO Start vind je een te gek concert van het London Community Gospel Choir en Holland Baroque. Met een bijzonder en aanstekelijk programma met gospel- en barokmuziek.

Het lijkt in eerste instantie een gekke combinatie, maar de weelde van barok en de swing van gospel gaan echt perfect samen. Match made in heaven!

Stijn van Vliet en Jasper Demollin (Streetlab) lezen nooit, maar nu ze richting de 30 gaan, dringen existentiële vragen zich op. Daarom duiken ze onder andere in de kasten van hun moeders, die volstaan met zelfhulpboeken. Dit doen ze elke aflevering op hun eigen laagdrempelige manier met een bijzondere gast.

"Dat we rekening houden met de tijd waarin we leven en ons laten vormen door andere inzichten, lijkt me op zichzelf een goede zaak. We zijn lerende mensen. Taal en gebruiken veranderen en dat vraagt soms om aanpassing. Maar hoe ver moeten we daarin gaan? Mag het ook nog een beetje schuren?"

In Van onschatbare waarde krijgen mensen uit heel Nederland de unieke kans om hun pronkstuk te verkopen aan één van vier experts. Slim onderhandelen is een vereiste; eenmaal een bod geaccepteerd of geweigerd, is er geen weg meer terug.

In De nieuwe Vermeer brengen creatievelingen en kunstenaars uit heel Nederland de verdwenen werken van Johannes Vermeer tot leven. Alles mag: van realistisch tot abstract; mits het in de geest van Vermeer is. Geïnspireerd? Luister ook de podcast, bezoek het online 3D museum of kijk de online serie Meer Vermeer.

De razendpopulaire chef-dirigent van het Nederlands Philharmonisch Orkest Lorenzo Viotti zet in Het Concertgebouw in Amsterdam de Tweede symfonie van Brahms op de lessenaars.

Waar Brahms vijftien jaar aan zijn eerste symfonie sleutelde, ging het componeren hem bij zijn Tweede symfonie een stuk gemakkelijker af. En terwijl de eerste symfonie een tikje zwaarmoedig kan overkomen, is de tweede opgewekt en vol levenslust. Brahms op zijn best!

In de bioscopen kun je momenteel naar de film Klem, gebaseerd op de gelijknamige dramareeks van BNNVARA. Je volgt het verhaal van de keurige weduwnaar en hoge belastingambtenaar Hugo (Barry Atsma) en ziet hoe het verstrengeld raakt met dat van de beruchte crimineel Marius (Jacob Derwig) en zijn vrouw Kitty (Georgina Verbaan), omdat hun dochters hartsvriendinnen zijn. Met alle dramatische gevolgen van dien.

Op NPO Plus zijn de volledige drie seizoenen van Klem te bekijken!

Deze week overleed zanger, componist en producer Burt Bacherach. Hij heeft 73 top-40-hits op zijn naam staan (bijvoorbeeld Alfie, I say a little prayer, Close to you en That's what friends are for) en stond bekend als 'de koning van de gladde muziek'. Al waarderen liefhebbers zijn ongewone ritmes, creatieve arrangementen en prachtige melodieën waarin invloeden van klassieke muziek en jazz te horen zijn.

Zin in een uurtje Bacharach? Trijntje Oosterhuis speelt samen met het Metropole Orkest haar lievelings evergreens van meestercomponist.

Steve McCurry is dé fotograaf achter de onvergetelijke foto van een Afghaans meisje in een vluchtelingenkamp met opvallende groene ogen. Regisseur Denis Delestrac schetst in deze Close Up docu een intiem portret van het leven en werk van de fotograaf.

De serie Normal People is de verfilming van het gelijknamige en veelgeprezen boek van de Ierse schrijfster Sally Rooney, die zelf ook meewerkte aan het script.

Je maakt kennis met Connell Waldron, een lieve, ietwat ongemakkelijke, introverte jongen. De enige bij wie hij een beetje lijkt te ontdooien is zijn niet al te populaire klasgenoot Marianne Sheridan. Marianne is direct, uitgesproken en enigszins arrogant. On the down low beginnen de twee aan een parendans waar maar geen einde aan lijkt te komen. Het is een spel van aantrekken en afstoten.

In het Groninger Museum is nu een grote expo te zien van Gianni Versace. Daar ontdek je dat de modeontwerper allerlei inspiratiebronnen heeft: van de Italiaanse barok tot Medusa, en van Miami tot Pop Art.

In Nu te Zien! trek Bart Rutten (directeur van het Centraal Museum) zijn meest extravagante outfit aan om in Groningen het succes van de modeontwerper te ontrafelen.

Rotterdam stoomt nog na van 12 dagen vol film van het International Film Festival Rotterdam (IFFR).

Op NPO Start kun je allerlei films van verschillende edities van IFFR vinden. Kijk thuis op de bank bijvoorbeeld naarAlong the Wayvan regisseur Mijke de Jong. De gevluchte tweeling Fatima en Zahra barst van de ambities en levenslust, maar moet eerst Europa zien te bereiken. Het is een aangrijpend, maar ook veerkrachtig relaas, dat De Jong maakte nadat ze in kamp Moria de charismatische Afghaanse hoofdrolspeelsters ontmoette.

Ter ere van de 100ste geboortedag van componist Simeon ten Holt, hoorde ik de Canto Ostinato, uitgevoerd door vier pianisten in TivoliVredenburg. Dat was bijzonder want Ten Holt heeft de partituur niet noot voor noot uitgeschreven. Hij geeft de pianisten een palet met vijf kleuren: dieprood, hemelsblauw, lentegroen, zomergeel, of een combinatie daarvan.

Bij elk uitvoering mogen de spelers zelf kiezen hoe diep ze hun kwast in een bepaalde kleur dopen. Zij mogen zelf accenten leggen, noten weglaten, harder spelen, meer puntig of juist heel zacht omlijnd. De Canto Ostinato klinkt nooit hetzelfde. Dat maakt elke uitvoering uniek.

Gijs Groenteman en Marcel van Roosmalen keren terug op tv met hun scherpe, uitgesproken maar vooral humoristische blik op de media. In Media Inside bespreken ze samen met uiteenlopende gasten het nieuws, tweets, televisieprogramma’s en podcasts.

Dichter, schrijver en columnist Ellen Deckwitz laat je in de podcast Poëzie vandaag elke dag een van haar lievelingsgedichten horen. Daarna ze duidt ze in een paar minuten het werk en deelt ze haar persoonlijke beleving met je.

Ellen Deckwitz: 'Ik heb in de loop der jaren zoveel mensen ontmoet die toch nog beginnersvrees hebben met gedichten, bang zijn dat ze het niet snappen. Ik wil laten zien dat je niet bang voor poëzie hoeft te zijn.'

Je kunt het je bijna niet voorstellen: Saint-Saëns componeerde Le carnaval des animaux (Het Carnaval der Dieren) voor de grap. Saint-Saëns was op vakantie toen zijn vrienden hem om een gezellig muziekje vroegen. Hij gaf hier gehoor aan en schreef een werk met grappige en niet altijd serieus bedoelde kritiek op collega’s en het muzikantenwereldje. Maar wat eigenlijk als grap bedoeld was, is nu Saint-Saëns’ bekendste werk, geliefd door mensen van alle leeftijden.

In deze speciale (kinder)uitzending van Podium Klassiek staat het stuk centraal.

In tegenstelling tot wat zijn speelse, abstracte, kleurrijke werk doet vermoeden, blijkt Joan Miró een nogal tegendraads, bijna revolutionair karakter te hebben. Verrassend genoeg leken deze karaktertrekken met het vorderen van de jaren eerder sterker dan zwakker te worden.

Kleinzoon Joan Punyet nemt je mee door het werk en leven van Miró in de Close Up-documentaireThe Inner Fire. Daarin zie je dat hij tot zijn dood voortdurend bezig zichzelf in artistieke zin opnieuw uit te vinden. Miró wilde zijn innerlijke vlam niet laten doven. Dat kon zo ver gaan dat hij, uit minachting voor de commerciële kunstmarkt, zijn schilderijen en later ook zijn wandkleden in brand stak.

In de nieuwe serie De stamhouder gaat de hoofdpersoon op zoek naar de keuzes die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn gemaakt door zijn vreemde, disfunctionele familie, en hoe die tot op de dag van vandaag invloed hebben op leven.

Als je iets met oorloogsverhalen of troebele familiegeschiedenissen hebt, dan is deze serie - met onder andere Matthijs van de Sande Bakhuyzen en Sallie Harmse - echt iets voor jou!

Het iconische strijkorkest Amsterdam Sinfonietta verkent met de Amerikaans-Canadese singer-songwriter Rufus Wainwrightis de grenzen van de klassieke muziek. Want wat is klassieke muziek eigenlijk? En wat niet? Of bestaan er überhaupt geen grenzen? Dat hoor je op NPO Klassiek.

Toen ik op een avond in de auto reed en dit concert opkwam, besefte ik me dat het beschamend is dat ik zo weinig vrouwelijke componisten ken. Toen ik meer over de Franse Louise Farrenc te weten kwam, was ik geïnspireerd door deze legendarische vrouw. Ze was met haar 30 jaar ervaring allang haar mannelijke collega’s voorbij, gaf als enige vrouw les op het conservatorium en componeerde muziek zonder ooit evenveel betaald te worden als de mannen. Toch bleef ze vechten voor haar gelijke rechten en eiste ze die na elke succesvolle première. Laat je meevoeren door haar krachtige, romantische symfonieën.

De Close up-documentaire Focus Iran volgt een generatie jonge fotografen die ons via hun kunst kennis laten maken met dit land. Met alle prachtige contrasten in hun cultuur, geschiedenis en kunst. En hoe medevrouwen en leeftijdsgenoten op zo’n 4000 km afstand zich met hele andere dingen bezig moeten houden.

De Britse serie We Are Lady Parts over een Moslim girl punk band is een teug frisse adem. Een elektroshock aan rauwe grappen, herkenbare personages en bigger-than-life maar droge situaties. Ideaal om het jaar mee te beginnen, want alles wat je dacht te weten over vrouwen, kleur, Moslims of zelfs punk: ze doen het tegenovergestelde zonder shockerend te willen zijn. Ik ging helemaal stuk om deze serie en kan niet geloven dat het maar 6 afleveringen zijn. Het kijkt zo weg, ik beloof je dat je zult lachen en hoopt dat je ook in hun band zat.

Toen ik Girl zag grepen de tranen mij naar mijn keel. Lukas Dhont’s prachtig vertelde film is een visueel pareltje, elegant in de zoektocht naar de beperkingen van een lichaam en de pijn die daarmee gepaard gaat. Waanzinnig gespeeld met alle nuances van de worstellingen van een transvrouw in de balletwereld.

Ik vind dat iedereen deze film zou moeten zien omdat het niet alleen gaat over gender en dealen met een lichaam waarin je je niet thuis voelt, maar ook over opgroeien en het universele mens zijn.

Ik ontdekte deze week een podcast waar mede-muziekliefhebbers ook van zullen genieten: Tussen de Noten. Daarin wordt elke week uitgebreid ingezoomd op een muzikaal onderwerp.

Seizoen 7 gaat staat in het teken van improvisatie! Van vrije impro in de jazzkelders van de 20e eeuw tot de verfijnde improvisatietechnieken in niet-westerse muziek. En: kan iedereen leren improviseren? Of is het een speciaal talent, waar de een wel, en de ander niet over beschikt? En áls je het kan leren, wat is daar dan voor nodig? Waar moet je beginnen?

Lampje is een beeldschone vierdelige televisieserie van het gelijknamige jeugdboek van Annet Schaap. Elke avond beklimt Lampje, de dochter van een vuurtorenwachter, trouw de vuurtoren om het licht aan te steken. Tot op een dag alles verandert. De lamp brandt niet, een schip slaat te pletter op de rotsen, Lampje en haar vader worden daarvoor verantwoordelijk gehouden.

De door Margien Rogaar geregisseerde serie zit bomvol levendige personages, sfeervolle landschappen en ontroerende scenes.

De Uur van de Wolf-documentaire (NTR) Sinéad O'Connor - Nothing Compares toont de fenomenale groei van Sinéad O'Connor tot wereldwijde popster en onderzoekt hoe ze haar stem gebruikt op het toppunt van haar roem, tot ze in de ban wordt gedaan omdat ze met haar persoonlijkheid menig heilig huisje omver schopt.

In een wereld die zich veelal online afspeelt, verdwijn je in de serie Dr. Nasrs Wunderkammer in het tastbare universum van Ramsey Nasr en zijn Wunderkammer. Een zelfgecreëerde wereld die je de vraag stelt: hoe verhouden wij ons tot het verleden?

Even Back To North Sea Jazzmet iets bijzonders: een niet eerder uitgezonden concert dat soulzanger Leon Bridges gaf met zijn band op het festival in 2018. Zijn tweede album Good Thing is op dat moment net een paar maanden uit. Verheug je vast op nummers als Bad Bad News, Beyond, Brown Skin Girl en een prachtige kleine uitvoering van zijn nummer River.

De liefde tussen danspioniers Han Ebbelaar en Alexandra Radius duurt inmiddels bijna zestig jaar, maar in de danswereld zijn ze nog langer samen. Op topniveau. Met successen bij het Nederlands Dans Theater in Den Haag tot het fameuze American Ballet Theatre in New York. Maar ook als muzen van meesterchoreograaf Hans van Manen bij Het Nationale Ballet.

Presentator Annemieke Bosman gaat in Opium uitgebreid in gesprek met dit beroemde danspaar. Een gesprek over de hoogtepunten en beproevingen, maar ook over de liefde voor dansen en de ontwikkeling van de dans in Nederland. En als begeleiding hoor je natuurlijk iconische balletmuziek.

Klassieke muziek staat eigenlijk nooit op de nummer 1-positie in de hitparade. Maar Nessun dorma ('Niemand zal slapen') wel! De wereldberoemde aria uit de opera Turandot, de wrede Chinese sprookjesopera van Giacomo Puccini, was in 1990 de herkenningsmelodie van het WK voetbal en sindsdien is het wereldberoemd. En niet onterecht want het stuk is adembenemend mooi.

Vorige maand stond het nog op de planken bij De Nationale Opera in Amsterdam. Benieuwd? Luister de gehele opera én een uitgebreide inleiding door operakenner Hein van Eekert in Opera Live.

Freek de Jonge onderzoekt in zijn nieuwste voorstellingDe Schreef allerlei vormen van grensoverschrijdend gedrag. Hij speelt een oudere heer die zich staande probeert te houden in een steeds gekker wordende wereld. Maar speelt hij eigenlijk wel een rol?

De fantasierijke 12-jarige Romaissa uit Rotterdam heeft superkrachten. Die komen uitstekend van pas als ze de sloop van haar geliefde flat in Rotterdam-Zuid wil tegenhouden. De innemende Telefilm Romaissa de superheld uit Rotterdam is een verassend en eigentijds verhaal over een jonge superheld. Maar regisseur Fadua El Akchaoui laat je vooral een prachtige vriendschap en de vindingrijkheid van kinderen zien. Met een gezonde dosis Rotterdamse humor en nuchterheid.

Ik ken niemand die niet wordt geraakt door het minimalistische pianospel van Joep Beving. Echt niemand. Van de componist en pianist tip ik je zijn concert op het festival Wonderfeel. Je hoort zowel nummers van zijn eerste album Solipsism als uit zijn tweede album Prehension: dromerig, filmisch, het midden houdend tussen Satie, Glass en een vleugje Amélie.

Denk jij die ene parel of dat bijzondere pronkstuk in huis te hebben? Het kan zomaar. En anders is hèt verhaal achter de meegenomen ‘schatten’ minstens zo leuk om te horen. Hier kan je je aanmelden voor Tussen Kunst en Kitsch.

Kan Jan Pieterzoon Coen op een sokkel blijven staan of is het tijd dat we omstreden ‘helden’ uit onze geschiedenis hun podium ontnemen? Theatermaker Jörgen Tjon A Fong en Wayne Modest en Wendeline Flores van het Nationaal Museum van Wereldculturen leggen uit hoe zij zich inzetten in het proces van dekolonisatie.

Met de huwelijksbijbel van zijn vader in de hand, vertelt zanger en schrijver Stef Bos het kerstverhaal op geheel eigen wijze. Hij heeft zich laten inspireren door zijn eigen leven, de actualiteit én muziek. Stef zingt in Kerstduetten samen met zijn muzikale vrienden Edsilia Rombley, Diggy Dex, Frank Boeijen, Berget Lewis en Desray.

Kerst: de periode waarin zelfs schrijver en cabaretier Hans Dorrestijn het leven nog vreselijker vindt dan normaal. Maar dit jaar is alles anders. Want deze kerst maakt Dorrestijn een podcast over het Weihnachtsoratorium van Bach: Kerst met Dorrestijn. Er is alleen één probleem: Hans weet helemaal niet zoveel van Bach.

Gelukkig is daar dichter én Bachkenner Rob Schouten. Samen nemen ze in acht afleveringen het iconische, zesdelige kerststuk van Bach onder de loep.

Gustav Klimt is een van de meest ansprekende kunstenaars uit de westerse kunstgeschiedenis. Zijn gouden en decoratieve schilderijen en sterke vrouwenportretten zijn wereldberoemd. Maar wie was deze 'golden boy' en wat is het verhaal achter zijn talent? Dat ontdek je t/m 8 januari in het Van Gogh Museum in Amsterdam.

Notenkraker en Muizenkoning is de ultieme balletvoorstelling voor de feestdagen. Het is een voorstelling vol fantasie en magie, uit gevoerd door Het Nationale Ballet. Het originele verhaal speelt zich af op kerstavond in een Duits stadje. Maar in deze uitvoering is het Sinterklaasavond in het Amsterdam van 1810. Het resultaat is een heerlijke Hollandse sfeer met schaatsscènes op de Amsterdamse grachten en heel veel sneeuw.

Ik heb een nieuwe verslaving: de podcast De Mengtafel, een heerlijke ontdekkingsreis door zowel de elektronische muziekscene als de wereld van de klassieke muziek. Wat zijn de overeenkomsten? En wat kunnen de genres van elkaar leren? DJ/producers Aniek de Rooij & Job Oberman duiken dieper de muziek in met iedere aflevering een andere gast. Ik heb er allerlei nieuwe muziek door ontdekt!

'De nieuwe divo van de cello', noemt de pers de Oostenrijks-Iraanse cellist Kian Soltani. De Washington Post vergeleek zijn klank met ‘de donzige rijkdom van karamel’. Soltani is de laatste jaren aan een ware zegetocht bezig. In dit NPO Radio 4 Zondagochtend Concert soleert hij bij het Radio Filharmonisch Orkest in Schumanns lyrische en soms onstuimige Celloconcert.

Het nieuwe boek van Connie Palmen wordt een bundeling van essays over beroemde, veelal schrijvende vrouwen. Misschien wel de belangrijkste vrouw daartussen is de Franse schrijver en regisseur Marguerite Duras. Palmen is recent gaan inzien dat het leven van Duras en haar eigen leven heel wat parallellen vertonen. In Brommer op zee nemen Wilfried en Ruth Connie Palmen mee naar Parijs, waar Duras leefde en stierf.

Acteur Sean Connery maakte een verpletterende indruk toen hij voor het eerst de rol van geheim agent James Bond speelde in 'Dr. No'. Tegelijkertijd vormde dit wereldwijde succes voor Connery de start van een moeizame zoektocht naar rollen met meer diepgang. DeClose updocumentaire Sean Connery - De James Bond paradox vormt een portret van zijn filmcarrière.

Johannes Sigmond - alias Blaudzun - brak in 2012 door met het album Heavy Flowers en de single Elephants, een barokke indiesong. Sindsdien speelt de band al jarenlang voor uitverkochte zalen en gaat het gedurfde samenwerkingen aan met andere kunstdisciplines. Op NPO Start kijk je naar een concertregistratie van Blaudzun in de Amsterdamse poptempel Paradiso.

"Ik wil niet in een hokje worden gezet, ook niet door vrouwen. Ik ben gewoon Georgia O'Keeffe." zei Georgia O'Keeffe (1887-1986), een van de belangrijkste kunstenaars van de Verenigde Staten. Ze was een pionier, eigengereid, onafhankelijk, reislustig, een voorloper in het modernisme en nu te zien in Close Up.

Er zijn zoveel boeken waarin geweldig is geschreven over klassieke muziek; een personage wordt geïntroduceerd via zijn favoriete pianosonate, de spanning wordt opgevoerd met een opzwepend strijkkwartet of de hoofdpersoon is getuige van een legendarisch concert. Maar die muziek die hoor je er nooit bij als je zit te lezen. De podcast De Klassieke Bibliotheek heeft daar wat op gevonden!

Martha Argerich en Daniel Barenboim, twee van de grootste levende solopianisten samen op één podium. Ze zijn ware zielsverwanten. Beiden geboren in het Argentijnse Buenos Aires én beiden begonnen hun imposante carrière als wonderkind. En daarnaast zetten beiden zich actief in voor een betere wereld.

Samen spelen ze in dit concert muziek van Wolfgang Amadeus Mozart.

Op het eerste gezicht weten we alles van haar: Marilyn Monroe, de meest bekende actrice van de 20e eeuw en nog altijd een icoon van ‘the American Dream’. Maar alles wat we weten van Marilyn is ons verteld door een studio, vanuit the male gaze. Maar hoe kon het meisje Norma Jeane zich moest ontpoppen tot Marilyn om te kunnen overleven in het door mannen gedomineerde Hollywood van de jaren veertig?

Bij Beethovens Negende Symfonie kun je het over diverse boegen gooien. Van humanistisch tot pompeus en van dorps (die aandoenlijke blazers van dat boerenkapelletje!) tot iets met eeuwigheidswaarde (Alle Menschen werden Brüder!). Maar bijzonder aan deze symfonie is dat Beethoven in 1824, het jaar dit werk werd voltooid, stokdoof, verbitterd, berooid, ziek was. Hij zwierf van zolderkamer naar achterkamer, teleurgesteld in de mensheid en waarschijnlijk depressief. Maar een burn-out? No way! Beethoven bleef muziek maken.

Herman Koch is een van de best verkopende en meest vertaalde schrijvers van Nederland. Hij staat bekend als aimabel en toegankelijk, maar zijn net zo charmante personages ontpoppen zich vaak tot duistere en immorele karakters. Wat zegt dit over hém? Hoeveel van Koch zelf schemert er door in zijn boeken?

Het is geen geheim dat de dirigentenwereld een mannenbolwerk is. Nog geen acht (!) procent van de professionele symfonieorkesten ter wereld staat onder leiding van een vrouwelijke chef-dirigent. Wat is er nodig om de kloof tussen mannelijke en vrouwelijke dirigenten te dichten?

Tip voor (aspirant) dansliefhebbers: op NPO Start kun je korte, maar indrukwekkende danschoreografieën vinden van De Nederlandse Dansdagen van dit jaar!

900 jaar geleden kreeg Utrecht, na een fikse strijd, stadsrechten: een eigen rechtbank en bestuur. Dat betekende het begin van hoe en wat Utrecht nu is. Het jubileum wordt het hele jaar door grootscheeps gevierd, met als sluitstuk een muzikaal eerbetoon aan de Domstad!

Filmcolleges saai? Niet met regisseur Martin Koolhoven! Aan de hand van scenes uit bekende meesterwerken en cultklassiekers uit de filmgeschiedenis maakt de filmkenner ons in De kijk van Koolhoven deelgenoot van zijn liefde voor cinema.

Anders dan je misschien denkt, bestaat het leven van ontwerper Jean-Paul Gaultier niet uit het organiseren van modeshows, het bedenken van parfums of het geven van interviews voor televisie. Nee, zijn dagelijks werk bestaat voornamelijk uit het maken van kleren.

Voor deze documentaire herschept Jean-Paul Gaultier twaalf van zijn beroemdste kledingontwerpen, in de studio, direct voor de camera. Te gek om te zien!

Theatermaker Adelheid Roosen geeft met haar theatervoorstellingen een stem aan hen die zelden worden gehoord, zoals in haar zogeheten 'wijksafari's' - locatietheater waarbij de bewoners zelf een rol spelen in de voorstelling. Deze voorstellingen vonden al plaats in de Amsterdamse Bijlmer, in de wijk Utrecht Overvecht en in Mexico. Nu gaat Adelheid Roosen ervoor naar Tanger, Marokko. Het programma Volle Zalen reist met haar mee.

Momenteel is de 35ste editie van documentairefestival IDFA in volle gang. Het programma zit weer bolvol documentaires die je blik verruimen. En daar kun je ook thuis van genieten! Want ook dit jaar zenden we een aantal documentaires van Nederlandse én internationale makers uit, die tijdens het festival in première gaan!

Met een aantal filmfestivals in Nederland is iets geks aan de hand. Ze lijken namelijk niet helemaal te bestaan. Tientallen prijzen worden er uitgedeeld, maar geen filmliefhebber of journalist is er ooit geweest. Het zijn scamfestivals: filmfestivals die niet zijn wie ze zeggen te zijn en die grof geld verdienen door filmmakers te laten betalen voor het insturen van hun werk.

In de podcast Op de vijfde rij onderzoekt Cesar Majorana meerdere mysterieuze festivals.

Brahms’ Vioolconcert is een van de meest gespeelde in het repertoire. En toch, zegt violist Leonidas Kavakos, ‘kom je in de partituur altijd weer iets nieuws tegen, waarvan je denkt: dat had ik nog niet gezien!

Vorig jaar overleed dirigent Bernard Haitink. Hij is een van de grootste dirigenten die Nederland ooit gekend heeft en werkte onder andere als chef-dirigent van het Concertgebouworkest en het Royal Opera House in Londen. Presentator Hans Haffmans sprak Bernard Haitink verschillende malen tijdens de laatste vijf jaren van zijn loopbaan. Het zijn bijzondere en persoonlijke gesprekken, die nu gebundeld zijn in een bonusaflevering van de podcast Hollandse Helden.

Ze won een Oscar en werd een dag voor haar 82ste verjaardag gearresteerd bij een demonstratie tegen het klimaatbeleid: het Hollywood-icoon Jane Fonda. Filmfragmenten en archiefbeelden laten in deze docu de veelzijdigheid van filmactrice Fonda zien. Je leert meer over haar acteerwerk maar ook over haar bewogen politieke en activistische leven.

De voorstelling Zwanensprong is geïnspireerd op het stuk Zwanenzang (1887) van Anton Tsjechov. Waar in het origineel een oude acteur vermoeid afscheid neemt van het toneel, bestormen in Zwanensprong twee jonge actrices het lege podium om de wereld tot ontploffing te brengen en theater een nieuw leven in te blazen.

De allerbeste urbandansers en performers uit Europa waren in Rotterdam voor de International Dance League, een danscompetitie waarin de werelden van hiphop, streetdance en theater helemaal samenkomen.

Zin in een mooi concert? Bij het Nederlands Philharmonisch Orkest staat de Eerste Symfonie van Gustav Mahler op de lessenaar, onder leiding van de populaire dirigent Lorenzo Viotti.

Voordat Mahler zijn eerste symfonie durfde te publiceren, schreef hij al aardig wat andere symfonieën. ‘Een symfonie moet als de wereld zijn, het moet alles omvatten’, zei Mahler over zijn muziek. En inderdaad, hij schept in deze Eerste Symfonie een complete wereld waarin zijn liefde voor de natuur en zijn fascinatie voor de mens – in al zijn pracht en onvolkomenheid – volop de ruimte krijgen.

Ik ontdekte dit weekend de podcast Weird Hit Wonder. Het is een reeks vrolijke verhalen over vreemde hits. Liedjes die vast niemand in zijn Top 2000 lijstje zet, maar die destijds razend populair waren. Liedjes die voor een glimlach zorgden of juist voor grote irritatie, of allebei natuurlijk. Atze de Vrieze vertelt je de verhalen achter deze hits, waaronder Barbie Girl, Schnappi en De Kabouterdans.

Ze is een bron van inspiratie voor veel vrouwen in de wereld van de klassieke muziek: dirigent Marin Alsop. Als eerste vrouw leidt ze een toonaangevend Amerikaans symfonieorkest. Daar heeft ze keihard voor moeten vechten. Herhaaldelijk hoort ze dat er geen plaats is voor een vrouw op de bok. In Het uur van de wolf zie je hoe ze toch bleef doorzetten: "Never say never to me."

Wat betekent het om jong, zwart en gay te zijn in de wereld waarin we nu leven? Guilliano (26) is de oprichter van The Kiki House of Angels, een voguedansgemeenschap in Rotterdam. De meeste leden zijn jonge, zwarte homoseksuele mannen die in het dagelijks leven te maken hebben met racisme en uitsluiting.

Met als thema Get Set ging de Dutch Design Week vorige week in Eindhoven op zoek naar de juiste mentaliteit om veranderingen door te voeren. Want design gaat niet alleen over de esthetische en fysieke kant van design, maar ook de impact, het maakproces, en natuurlijk de visie van ontwerpers op de toekomst.

Phion, het Orkest van Gelderland & Overijssel, neemt je mee naar het kleurrijke Frankrijk van de negentiende eeuw! Je hoort het exotische Vijfde Pianonconcert van Saint-Saëns, gecomponeerd op één van zijn vele vakanties in Egypte. Daarom hoor je steeds Arabische motieven in het stuk.

Op 14 juli 1984 worden drie schilderijen gestolen van de Friese schilder Jopie Huisman. De werken zijn nooit meer teruggevonden. Voor Huisman was het alsof hij drie van zijn kinderen verloor. Podcastmakers Simon Heijmans en Marion Oskamp gaan op zoek naar de werken in de podcast De gestolen schilderijen van Jopie Huisman. Lukt het hen de gestolen werken op te sporen?

Wie zijn de dj’s van dit moment? Wat is ná corona de staat van het nachtleven en hoe divers is de programmering van het Amsterdam Dance Event? Presentatoren Vera Siemons en Justin Verkijk geven je in het programma Amsterdam Dance Event 2022: Children of the Night antwoord op deze vragen.

Het eerste uur na een terroristische aanslag is cruciaal. Het uur waarin paniek en angst overweldigend zijn en het gevaar voor een tweede aanslag het grootst is. Het uur dat het beste en het slechtste in mensen naar boven brengt. Dit allesbepalende uur van leven of dood vormt de basis van de nieuwe, spannende thrillerserie Het Gouden Uur. Ik kon gewoon niet stoppen met kijken, zo spannend!

Eerlijk is eerlijk: Shabu is eigenlijk bedoeld voor een jong publiek. Maar geschikt ik verzeker je dat jij ook gaat genieten van deze documentaire van Shamira Raphaëla, die niet voor niets onlangs werd bekroond met een Gouden Kalf.

In dit concert vanuit het Concertgebouw in Amsterdam hoor je countertenor Gerben van der Werf en mezzosopraan Maria Warenberg in geliefde aria’s van Rossini tot Offenbach. Het Radio Filharmonisch orkest speelt daarnaast delen uit Tsjaikovski’s wereldberoemde ballet Doornroosje.

Met voorlezen hoef je nooit te stoppen. En je hoeft ook nooit te stoppen met je te laten voorlezen. Schrijvers Bart Chabot, Kader Abdolah en Marion Bloem zijn daarom in de pen geklommen. Het resultaat? Drie prachtige verhalen om lekker bij weg te dromen.

'Chanson' is simpelweg het Franse woord voor 'lied'. Maar chansons zijn zo veel meer dan dat: typische Franse zangkunst in poëtische, verhalende levensliederen. In het nieuwe seizoen van CHANSONS!! - met twee uitroeptekens dit keer - zetten Matthijs van Nieuwkerk en Rob Kemps de volgende stap in hun missie om het Franse chanson op de kaart te zetten. Zij doen dit wederom in hun lievelingsstad: Parijs.

Podcast-tip! In De Nederpopcastduiken Carolien Borgers en Tim Treffers in de geschiedenis van de Nederlandse popmuziek. Het eerste seizoen staat de onderbelichte rol van vrouwen in de Nederpop centraal. En het tweede seizoen vertelt de verhalen van Nederlandse bands en artiesten die súpersterren zijn in het buitenland. Groot over de grens dus!

In 25 jaar Nederlandse Dansdagen zie je bijzondere balletten en choreografieën zien uit het archief van de Nederlandse Dansdagen. Jan Kooijman en internationaal gerenommeerd danser Redo geven commentaar op de getoonde stukken. Maar ze leggen ook meer uit over het vakmanschap van zowel de klassiek geschoolde dansers als van de breakdancers. Ook vertellen de presentatoren meer over de rol van dans in hun leven.

Ik - Rachel Pouwer, kunst & cultuur-curator, verzonk deze week in de podcast Levenslied. Daarin spiegelt schrijver, historicus en filosoof Philipp Blom gebeurtenissen van vandaag aan eeuwenoude muzikale reflectie en expressie. In de vijfdelige podcastserie staat het thema Oorlog en Vrede centraal. Mij raakte vooral de aflevering Verlies.

Een aria is een lied voor één zanger, waarin een gevoel tot uitdrukking wordt gebracht. Het is een moment in een opera waarop het personage even stilstaat en reflecteert. De meest beroemde aria’s hoor je nu in het nieuwe seizoen van het programma ARIA, dat op zoek is naar de nieuwe operaster van Nederland.

De eerste aflevering had meer dan een miljoen kijkers en dat verbaasd mij niets want het is een echt familieprogramma. Alle aria's en opera's worden toegankelijk uitgelegd, en het programma heeft alle succeselementen: muziek, wedstrijd, emotie en gezelligheid.

Rampvlucht is een benauwende, op de werkelijkheid gebaseerde thriller over de vliegramp in de Bijlmer én de vele vragen en mysterieuze gebeurtenissen die Nederland daarna in hun greep houden. De serie doet dertig jaar na dato recht aan de slachtoffers, maar legt ook het politieke en journalistieke spel bloot. De scènes in de Bijlmer en het fenomenale spel van Joy Delima zijn indringend. Je wordt helemaal meegezogen naar 1992.

De dynamische, speelse en grafische kunstwerken van Keith Haring kent ie-de-reen: graffitikunst met strakke lijnen, felle kleuren en duidelijke boodschappen over LGBTQIA+, aids en apartheid. Maar wie is Keith Haring eigenlijk? Wat gaat er schuil achter zijn werk? En waarom veroorzaakte het wereldwijd een revolutie in de popcultuur en de internationale kunstwereld?

Hoe muziek werelden schildert, je meeneemt, ver weg in tijd en ruimte – dat laat Modest Moesorgski je ervaren in zijn wereldberoemde Schilderijententoonstelling. Geen wonder dat dit werk sinds 1922 met stip in de top tien van meest populaire orkestwerken staat.

Juist in de Iraanse strijd voor vrouwenrechten is het vrouwelijk perspectief van essentieel belang. Maar de wereld van fotografie wordt in het land volledig gedomineerd door mannen. En fotografen hebben het in Iran überhaupt niet gemakkelijk, want beelden worden gecensureerd door het regime.

Toch is er een generatie jonge fotografen die de wereld een vrouwelijk kijk wil geven op het land. De camera is voor hen een middel om zich te bevrijden.

Een midzomernacht, feeën in een fonkelend bos, betoverende liefde … Je hoort het allemaal in A midsummer night's dream van de Duitse componist Felix Mendelssohn, gebaseerd op Shakespeares gelijknamige toneelstuk. Mendelssohn weet de fantasiebeelden perfect in muziek te vangen. Je beleeft echt even een magische, sprookjesachtige zomeravond.

Wat maakt de een mee, wat de ander niet meemaakt op het gebied van inclusiviteit? En wat doet dat met de ander? In Over Kleur Gesproken wisselen witte makers en makers van kleur uit de televisie- en filmindustrie met elkaar van gedachten. De gesprekken gaan expliciet over kleur en representatie. Samen proberen ze te ontdekken hoe ze de disbalans kunnen veranderen.

Waarom zijn de dingen zoals ze zijn en doen we de dingen zoals we ze doen? En hoe komen we verder? Winnaar publieksprijs Leids Cabaret Festival Kasper van der Laan legt het je graag uit in zijn bejubelde (★★★★★ van NRC) debuutvoorstelling 1 Kilo.

'Wat ik denk: ook dat wat je niet bent, bepaalt je, zoals datgene wat je bent kwijtgeraakt'. Deze passage uit het boek Kom Hier Dat Ik U Kus van de Vlaamse Griet Op de Beeck is mij altijd bijgebleven. En nu is er een verfilming van het indringende en hartverscheurende portret van Mona. Ze staat haar hele leven aan de zijlijn, geconditioneerd om zichzelf weg te cijferen en het anderen naar de zin te maken. Tot het echt niet langer kan.

Ik neem je mee naar 1982. Het jaar waarin we ons verwonderen als de eerste CD op de markt komt. En wat staat er dan op die CD's? Het is onder andere het jaar van die hotte boys van Duran Duran en Doe Maar. In het muziekprogramma Blokhuis Extra neemt Leo Blokhuis je kriskras door de popmuziek uit het jaar 1982.

Muziekplatform 3voor12 sleepte De Popkast mee naar het festival Into the Great Wide Open op Vlieland en strikte artiesten als Nana Adjoa, S10 en Tim Knol voor miniconcerten. Het resultaat? Intieme, zonnige en soms rauwe sessies met de prachtige duinen als achtergrond.

Kijk bijvoorbeeld hoe S10 plaats neemt achter het gordijntje. Dichtbij de plek waar haar laatste album Vlinders ontstond speelt ze de nummers Jupiter, Laat Me Los, Vleugels en Dans Mij Naar Huis. Ook vertelt ze over haar liefde voor Stockholm, Yung Lean en haar favoriete pet.

Mijn Vader is een Vliegtuig volgt het verhaal van Eva (gespeeld door Elise Schaap). Wanneer haar moeder plotseling overlijdt, merkt Eva hoe ontwrichtend het is dat ze niets weet over haar verleden. Haar vader (Pierre Bokma), die al dertig jaar in een psychiatrische inrichting woont, is ineens de enige bron van informatie. Maar hoe betrouwbaar is hij? Gedreven door de vrees dat ze ook haar verstand zal verliezen begint Eva een zoektocht naar haar verleden.

De film begint misschien wat saai maar het is het doorkijken waard want stukje bij beetje voel je hoe Eva's verdriet, paniek en verwarring toenemen, hoe ze de grip op de realiteit verliest. Alle lof dus voor Elise Schaap, die met haar spel ook een nominatie voor een Gouden Kalf in de wacht sleepte. Maar ondertussen is Pierre Bokma in de vaderrol al even overtuigend. Door zijn wezenloze, ijzingwekkende en soms sprankelende blik blijf je kijken.

De verlegen componist en organist Anton Bruckner (1824-1896) was altijd op zoek naar liefde. Om de haverklap was hij verliefd op een voor hem onbereikbare vrouw. Niet zo gek dus dat hij een van zijn symfonieën betittelde als zijn 'Romantische symfonie'.

Hadewych Minis won deze maand de Theo d'Or, de belangrijkste prijs in de Nederlandse toneelwereld. Maar je hoeft niet naar het theater om dat geprezen spel van Hadewych Minis te zien. De actrice speelt namelijk ook de hoofdrol in The Spectacular, een vierdelige serie gebaseerd op de waargebeurde aanslag die de IRA in Nederland pleegde in 1990.

Mike Boddé vindt dat er te duur en te ingewikkeld wordt gedaan over klassieke muziek. Dat eeuwige onderscheid tussen hoge en lage kunst is volgens hem allang achterhaald. En dat hoor je duidelijk in de nieuwste aflevering van Podium Klassiek (de opvolger van Podium Witteman), waar Boddé huispianist is. Het programma werd zondag afgetrapt door een nieuw presentatieduo: Floris Kortie en - jawel - de onvolprezen Dieuwertje Blok!

Het werk van de Nederlands-Surinaamse kunstenaar Natasja Kensmil (winnares van de Johannes Vermeerprijs 2021) ontregelt mij keer op keer. Het zijn duistere tekeningen en schilderijen over de Nederlandse en internationale geschiedenis. Werken over macht, ijdelheid, onderdrukking. Werken die historische figuren toetakelen en kritisch bevragen.

Reinbert de Leeuw is de meest originele vertolker van de muziek van Erik Satie. Zijn versies van de werken van de Franse componist zijn tergend langzaam en uniek. Daardoor is het werk van Satie in de jaren 70 herontdekt door het grote publiek. Van een componist die leuke niemendalletjes schrijft, wordt hij opeens een eigenzinnig modernist met een duidelijke visie.

In het muziekprogramma Back To North Sea Jazz beleef je elke week de beste concerten van het legendarische, Rotterdamse festival. Met o.a. optredens van Marcus Kind, Jett Rebel en Oleta Adams.

Als jij liggend op de bank met een doos After Eights hebt genoten van The Crown, dan ga je zeker genieten van Victoria. Niet gek ook, want beide series vertellen het verhaal van een jonge vrouw die van de één op de andere dag koningin wordt. Al zit er bij Victoria iets meer vaart in en kan het - eerlijk is eerlijk - niet helemaal tippen aan ‘t verpletterende oog voor detail van The Crown. Dat wil niet zeggen dat Victoria niet mooi gemaakt is, want dat is ‘t zeker. Het acteerwerk, de decors en de kostuums zijn om door een ringetje te halen.

Wat als Bach de vervolging van LGBTQIA+ mensen op muziek had willen zetten? Dat onderzoekt de Utrechter Passion, een versie van Bachs iconische Johannes Passion met een nieuw libretto. Maar in plaats van de lijdensweg van Christus richt het verhaal zich op het leed van LGBTQIA+ mensen, die werden en worden gediscrimineerd en vermoord vanwege hun gender of seksualiteit.

Met haar unieke stem en poëtische teksten wordt de Canadese zangeres en songwriter Joni Mitchell (1943) het vrouwelijk boegbeeld van de hippiegeneratie van de late jaren 60. Haar album Blue is nog altijd een van de beste uit de muziekgeschiedenis: het is overweldigend persoonlijk en openhartig.

Dan heb ik een leuke tip voor je: de podcast Het beste van Biesheuvel, vol verhalen van Maarten Biesheuvel die hij op de radio voordroeg. Biesheuvel-kenner Erik de Bruin voorziet de verhalen – in gesprek met Remy van den Brand – van toelichting en context.

De avonden worden korter worden en de zomer loopt ten einde. Maar niet getreurd want we hebben een goede manier gevonden om nog een beetje in het zomerse gevoel te blijven: de opname van het Prinsengrachtconcert op de betoverende Prinsengracht in Amsterdam.

Frida Kahlo. Haar werk is intens en soms keihard, maar ook vol liefde en kleur. Net als haar leven. Wat is het verhaal achter de rebelse kunstenaar? Jeroen Krabbé reist naar Mexico, Amerika en Frankrijk om de plekken te bezoeken die een belangrijke rol hebben gespeeld in haar leven en werk.

Heb je ooit een dansvoorstelling van Ohad Naharin gezien? De Israëlische Naharin is al drie decennia een van de beste choreografen ter wereld. De bewegingstaal die hij bedacht hoort tot de belangrijkste vernieuwingen in de moderne dans. Dit wil je echt een keer gezien hebben!

In de nieuwe achtdeligedramaserie Sihame is een jonge vrouw uit op wraak nadat er een seksvideo van haar online is geplaatst. Zowel on- als offline wordt ze aan de schandpaal genageld. Haar kans op een normaal leven lijkt voorgoed voorbij. Sihame ziet nog maar één uitweg: wraak nemen.